مسئولیت پذیری یعنی قابلیت پذیرش، پاسخگویی و به عهده گرفتن کاری که از کسی درخواست می شود و شخص حق دارد که آن را بپذیرد و یا رد کند. مسئولیت پذیری، در روند صحیح رشد انسان ها پدید می آید. مسئولیت با وظیفه تفاوت دارد. وظیفه کاری است که یک نفر به دیگری محول می کند و باید حتما انجام بگیرد. وقتی از کسی می خواهید مسئولیتی را بپذیرد، باید برای او کاملا مشخص شود که موضوع درخواست چیست و در برابر به عهده گرفتن آن ، چه چیزی

به دست می اورد.، البته اجباری برای پذیرش این درخواست وجود ندارد . در واقع مسئولیت انتخابی آگاهانه است

 

فرزند بعد از تولد فقط گیرنده است و والدین از این دهندگی احساس خوبی دارند،اما ادامه این دهندگی در روند رشد فرزند مشکل ایجاد می کند. قرار نیست هر خواسته فرزندان برآورده شود. والدینی که همه چیز را برای کودک شان حتی قبل از درخواست او آماده می کنند فضای فکری خوبی برایش ایجاد نمی کنند.توجه بیش از حد والدین به خواسته های فرزندان معمولا به دلیل محرومیت هایی است که خود تجربه کرده اند. فرزندان از همان دوران کودکی باید درک کنند،در برابر چیزی که می گیرند چیزی باید بدهند. مسئولیت پذیری در کودکان و نوجوانان در فرایند طبیعی رشد امکان پذیر است

عشق و محبت والدین نباید مشروط به پذیرش مسئولیت از طرف فرزندان باشد. فرزندان در هر شرایطی باید بدانند که والدین آن ها را دوست دارند

والدینی که مسئولیت پذیر نیستند نمی توانند فرزندان مسئولیت پذیر داشته باشند و یا بچه ها را به سوی بلوغ زودرس و کاذب می رانند

برای مسئولیت پذیر شدن فرزندان باید توانایی های آنان را شناخت و به آن توجه کرد. به آنها نقش فعال داد تا فرزندان احساس کنند در پیشبرد اهداف خانواده نقش دارند. برای مسئولیت دادن به کودکان و نوجوانان لازم است دقت شود تا کاری که از آنها می خواهیم با توانایی هایشان هماهنگ باشد

اگر والدین وظایف فرزندان را به عهده بگیرند، آنها را وابسته بار می آورند و از رشد و مسئولیت پذیر شدن آن ها جلوگیری می کنند.  اگر یک خواسته والدین توسط فرزندان انجام نشد نباید فکر کرد که آنان مسئولیت پذیر نیستند

اگر فرزند بسیاری از کارهای روزانه اش را انجام بدهد، دیگر این مهم نیست که مثلا اتاقش را مرتب نمی کند. چرا که ممکن است به آن کار علاقه نداشته باشد. اینگونه مسائل نباید تبدیل به میدان جنگ و مبارزه بشود. باید بتوان اختلاف سلیقه ها را شناسایی و حل کرد. اگر حل نشد باید تحمل کرد. چون بعضی کشمکش ها حل شدنی نیستند.والدین حق ندارند بی اجازه به قلمرو یا سرزمین فرزندان وارد شوند. اتاق آنها سرزمین آنهاست و آنگونه که بخواهند به آن نظم می دهند. احترام به سلیقه فرزندان در سرزمین آنها لازم است ولی به معنی تاییدنظر و رفتارشان نیست.

 

فرزندان مسئولیت پذیر متوجه می شوند که در زندگی قدرت تصمیم گیری دارند و خواسته های آنها نیز برای دیگران مهم و قابل درک است

 

ایجاد شرایط گفتگو با فرزندان در فضای مناسب به درک متقابل کمک می کند

تحسین و تقدیر و تشویق در مسئولیت پذیری نوجوانان بسیار موثر است

مسئولیت پذیری می تواند باعث بالارفتن اعتماد به نفس نوجوانان بشود

والدین باید برای کارهای خوب فرزندان شان ارزش قایل شوند

اگر والدین وظیفه و مسئولیت خاص فرزندان خود را به عهده بگیرند از رشد آنها جلوگیری می کنند 

هر عضو خانواده باید حس کند که در امور خانواده نقش دارد 

والدین نباید انتظار داشته باشند که فرزندان همه خواست های آن ها را بی چون و چرا و با رغبت انجام دهند